Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanları nezle, grip gibi solunum yoluyla bulaşan enfeksiyonları bu sezon daha fazla görmeyi bekliyor. Covid-19 önlemleri nedeniyle geçen sezon dolaşmayan grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarına karşı toplumsal bağışıklık azaldı.
Prof. Dr. Alpay Azap, özellikle risk grubundakilerin grip aşılarını yaptırmalarını hatırlattı. Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Azap, Covid-19 aşılarının grip veya zatürre aşılarından önce, sonra veya eş zamanlı olarak güvenle uygulanabileceğini söyledi. Prof. Dr. Azap, buna rağmen, yan etki gelişmesi durumunda hangi aşıya bağlı olduğunun anlaşılması ve kayıtların doğru tutulabilmesi için arada 14 gün süre bırakılmasını önerdi.
Prof. Dr. Esin Davut Şenol, bu yıl çok büyük bir grip aktivitesi beklendiğini söyledi.
‘Kasım ortasında sıklık artar’
Geçen kış sezonunda tüm dünyada Covid-19’a karşı alınan sıkı önlemler solunum yolu enfeksiyonlarının da dolaşımını engelledi. Bu sene durum farklı. Tedbir ve kontroller gevşetildi. Okullar açıldı. Solunum virüsleri dolaşmaya ve hasta etmeye başladı. Rinovirüs, insan korona ve RSV virüsleri hasta etmeye başladı.
Prof. Dr. Azap, şunları kaydetti: “Grip aktivitesinde henüz bir artışla karşılaşmadık. Ekim ortasından sonra vakalar görmeye başlarız. Kasım ortasında yoğunluk başlar. Her virüsün sevdiği hava ve iklim koşulu var. Daha uzun süre dayanıklılığını koruduğu, insanlara daha kolay bulaştığı koşullar bunlar. Grip virüsleri genellikle daha soğuk ve kuru havayı seviyor. Türkiye’de ekim ortasından, havaların ısındığı mart sonuna kadar vakalar görüyoruz.”
Nezle ve grip virüslerinin esas olarak çocuklarda çok hastalık yaptığını hatırlatan Prof. Dr. Azap, şöyle devam etti: “Geçen seneye göre daha çok görmeyi bekliyoruz. Çocuklar bu virüsleri erişkinlere bulaştırır. Solunum yolu virüsleri içinde grip önemli. Çünkü grip virüsleri, bazı kişilerde çok ağır seyredebiliyor. Özelikle 65 yaşın üzerindekilerde ağır seyir ve ölüme yol açabiliyor. Gebeler de riskte ikinci sırada. Bağışıklık sistemi baskılanan, kalp ve akciğer hastaları, morbit obezler ve küçük çocuklarda ağır seyirler ve ölümle karşılaşabiliyoruz. Dolasıyla tüm bu riskli gruplara grip aşısını öneriyoruz.”
‘Grip zatürreeye yol açarak ölümcül olabiliyor’
Prof. Dr. Esin Davut Şenol da bu yıl çok büyük bir grip aktivitesi beklendiğini söyledi. İngiltere’de yapılan modellemeye göre, önceki sezonlardan yüzde 50 fazla grip aktivitesi beklendiğini belirten Şenol, “Türkiye’de grip aktivitesi genel olarak kasım sonu, aralık ortası gibi başlar. Ocak ayında en yüksek düzeye erişir. Aşının da bağışıklığı iki hafta içinde geliştirdiğini düşünürsek, ekim ortası ve sonu gibi aşılanmayı öneriyoruz” dedi.
Gribin mevsimsel bir hastalık olsa da ölümcül olabileceğini ve her yıl 3-5 milyonu çok ağır hastalandırabileceğini belirten Şenol, şunları söyledi: “Bunların 500 bin ile 1 milyonu ölüyor. Grip en çok zatürreeye yol açarak ölümcül oluyor. Gribin zatürreesi Covid-19’un yol açtığından farklı. Gripte, zatürreeye bakteri ekleniyor. Onun da aşısı bulunuyor. Ölenleri çok iyi biliyoruz. Bunlar genellikle, iki yaşın altındaki çocuklar, son dönemlerinde özellikle son üç aylarında bulunan gebeler, kalp-akciğer, inme dahil santral sinir sistemi hastaları, bağışıklığı baskılananlar, diyabet gibi metabolik hastalığı bulunanlar, sağlık çalışanları.”
WHO: Altı aydan büyük herkes aşılanmalı
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Bağışıklama Danışma Komitesi (ACIP) gibi kurum ve kuruluşlarınla griple ilgili önerilerini, “Grip olmak istemeyen herkes aşılanmalı” şeklinde güncellediğini söyleyen Şenol, şöyle konuştu: “Ancak hastalığın çok daha ölümcül seyrettiği bazı risk grupları tanımlandı. Aşı tedarik sorunu yaşanabileceğinde bu risk gruplarına öncelik vermek gerekiyor. Ciddi seyir ile giden ve ölümlere yol açan en önemli sorun, zatürree. Bu nedenle grip aşısını öncelikle, zatürree gelişimi riski yüksek olan ileri yaştakiler (65 yaş ve üstü), kronik hastalıkları bulunanlar, bağışıklığı baskılananlar ve gebeler yaptırmalı.”
Grip zatürreenin yanısıra, miyokardit (kalp kası iltihabı), kas tutulumları yapan, gebelerde bebeğin gelişimini engelleyen, kalp damar sistemlerine ağır yük bindirerek inme, kalp-damar hastalıkları risklerini tetikleyen, bunun dışında pek çok organ tutulumuyla seyredebilen hastalık.
Gribin ilacı ve testi var
Gribin aşısının yanısıra testi ve ilacı bulunduğunu belirten Şenol, şunları kaydetti: “Türkiye’de grip aktivitesi başlamıştır dendikten sonra, hastalığı düşündüren belirtiler varsa test yaptırmak gerekiyor. Grip testi pozitif çıkmışsa, 48 saat içinde kullanılması kaydıyla etkili bir ilacı var. Doktor gözetiminde ve doktor reçetesiyle kullanılmalı. Gribi hasta kişiler çok bulaştırıyor. Yüksek ateş, burun akıntısı, öksürük gibi grip belirtileri yaşayanlar bu dönemi evlerinde geçirerek, çevredekilere bulaşmasını önlemeliler.”
‘Covid-19’la karışmasından endişe ediyoruz’
Covid-19 ile grip enfeksiyonlarının benzer belirtiler nedeniyle karışabileceğini belirten Şenol, “Pandeminin çıktığı ilk yıl Çin’de Covid-19 ile gribin bir araya geldiği hastalarda çok daha ağır ve ölümcül seyrettiğini, özellikle kalp hastalığı olanlarda ölüm oranlarını iki-üç kat artırdığını gördük. Grip de kalp ve akciğere çok ağır yük bindiren bir hastalık” diye konuştu.
Kimler grip aşısı olmalı?
Grip aşısı 1945 yılından beri güvenle kullanılan bir aşı. Grip aşısı olması önerilenler şunlar:
- Beş yaş (özellikle iki yaş) altı çocuklar ve 65 yaş üzeri erişkinler. Bazı kaynaklar ise 50 yaş üzerini riskli kabul ediyor.
- Gebeler (gebeliğin son 3 ayı en riski dönem)
- Bağışıklığı baskılanmış kişiler (HIV, malign hastalıklar, ilaçlar)
- Altta yatan hastalıkları olanlar
- Kronik akciğer hastalıkları (astım dahil)
- Kronik kalp hastalıkları (hipertansiyon hariç)
- Böbrek hastalıkları
- Karaciğer hastalıkları
- Sinir sistemi hastalıkları
- Kan hastalıkları
- Diyabet gibi metabolik hastalıkları olanlar
- Morbid obez kişiler
- 18 yaş altında olup sürekli aspirin kullanmak zorunda olanlar (Reye Sendromu riski nedeniyle)
- Kendilerinde ağır geçirme riski bulunmasa da yukarıdaki risk grupları ile yakın temasta olan kişiler (ev halkı, bakım verenler)
- Sağlık çalışanları
Grip aşılarının fiyatı
Grip aşıları eczanelere ulaştı. Sanofi’nin Vaxigrip Tetra aşısının perakende satış fiyatı 117,17 lira. Diğer grip aşısı Abbott’un Influvac Tetra aşısının perakende satış fiyatı ise 85,12 lira. Vaxigrip’in bedeli SUT ile belirlenen şartlar kapsamında SGK tarafından geri ödeniyor. Influvac ise henüz geri ödeme kapsamında yer almıyor. Yaptırmak isteyenlerin aşısının ücretini ödemesi gerekiyor.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.