Gıda, Tarım ve Enerji Bakanı Önder Sennaroğlu’na sorular

Günde bir bakanımıza yazılı olarak HÜKÜMET PROGRAMINDA halka vermiş oldukları vaat ve sözleri hatırlatacak ve cevap bekleyeceğim. 12/2006 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Yasası, 5nci maddesinin 1nci fıkrasında; “HERKES BİLGİ İSTEME HAKKINA SAHİPTİR.” demektedir. Ne kadar da güzel yazılmış. Az ve öz bir biçimde… Ben da “o” herkesten biri olduğuma göre, soruyor ve cevap bekliyorum: Yedinci soru demeti Gıda, Tarım ve Enerji Bakanı Önder Sennaroğlu’na, 6 Eylül 2013 tarihli CTP-BG, DP-UG Hükümet Programında vermiş olduğunuz aşağıda sıralamış olduğum sözlerden ve vaatlerden hangilerini gerçekleştirmiş bulunuyorsunuz?

1. Tarım sektöründe yaşayabilir kârlı bir üretim; çevresel kalitenin bu üretimler sırasında korunması; var olan doğal kaynakların üretim aşamasında etkili kullanılmasının sağlanması; tüketicilere sağlıklı, yüksek kalitede ve uygun fiyatlarda gıda üretilmesi; üreticilerimizin ve kırsal kesimin yaşam kalitesinin yükseltilmesi ile üretimin kuşaklar boyu devamlılığının sağlanması hükümetimizin tarımsal üretim alanındaki vizyonu diye açıklamıştınız. Bu hedeflerinizden hangisini gerçekleştirdiniz?
2. Bu hedeflere ulaşabilmek için öncelikle bakanlığın kuruluşu ele alınacak, atadan görme tarım teknikleri yerine, çağdaş üretim metotları ile rekabet edebilir ve pazarlanabilir ürünler yetiştirme plan, proje ve politikalarını oluşturabilecek bir birimin yaşam bulmasına olanak sağlanacaktı. Bakanlığın yeni adına uygun olarak gıda sözcüğünün anlamını bulması için gerekli adımlar atılacaktı. Bakanlığın yeni kuruluşu tamamlandı mı? Atadan kalma tarım teknikleri geliştirildi mi? Neler yapıldı? Gıda sözcüğü anlam buldu mu?
3. Hükümetiniz, tarımsal işletmelerin ve üreticilerin tanımını yapacak, tarımsal ürünlerin rantabl bir şekilde üretilebilmesi, AB normları içinde saptanan desteklerin ve yöntemlerin uygulanmasını önemseyecekti. Bu vaatler gerçekleştirildi mi?
4. Bu programlara geçiş döneminde var olan küçük işletmelerin sağlıklı olarak büyüyüp gelişmesi, varlıklarını sürdürmeleri ve sürdürülebilir yapıya kavuşabilmeleri için öncelikle örgütlenmeleri sağlanacak ve AB kurallarına uyumlu bir şekilde kooperatif çatıları altında birleşmeleri gerçekleştirilecekti. AB kurallarına uyumlu kooperatifler kuruldu mu? Örgütlenmeleri sağlandı mı?
5. Ülkemizdeki iklim koşullarına göre rantabl üretilebilen ancak üretim planlaması olmadığından ithal yolu ile temin edilen tüm ürünlerin üretilmesi için gerekli programlar hazırlanacaktı. Gerekli programlar hazırlandı mı? Üretime başlandı mı?
6. Sağlıklı ve rantabl üretimler için izlenebilir tarım uygulamaları ile üretim öncesi, üretim aşaması ve üretim sonrasında yapılan uygulamaların kayıt altına alınması çalışmalarına başlanacak ve tarımsal pazarlamanın önünün açılması için ‘hal yasası’ çalışmaları tamamlanacaktı. Kayıt altına alma çalışmaları tamamlandı mı? Hal Yasası meclisten geçirildi mi?
7. Yapılacak tüm çalışmalarda üretici birliklerinin yer almasını ve katkı koymasını sağlayacak düzenlemeler yapılarak üretici birlikleri güçlendirilecekti. Yapıldı mı?
8. Tahıl tarımında kullanılan tohum, gübre, üretim, depolama teknikleri ve üretim araçları gözden geçirilecekti. Geçirildi mi? Ne sonuçlar alındı?
9. Büyük ve küçükbaş hayvancılığı yok olma sürecinden çıkarıp kâr getiren işletmeler haline gelmeleri için en kısa sürede girişimlerde bulunulacaktınız. Girişimde bulundunuz mu? Yok olmaktan kurtardınız mı?
10. Denizlerimizde var olan balıkların avlanması ve balık çiftliklerinde üretilen balıkların ülkemiz pazarlarında etkin bir şekilde yer alması için eksik alt yapı hizmetlerinin tamamlanması için gerekenler yapılacaktı. Yapıldı mı?
11. Genel Tarım Sigortası’nın doğal afetler sonrası üreticilere ödediği tazminatların yaygınlaşmasına yönelik çalışmalar tamamlanacaktı. Tamamlandı mı? Örneğin enginar üreticileri bu kapsama alındı mı?

12. 2014 yılının sonbaharında ülkemize ulaşması beklenen yıllık 75 milyon metreküp suyun içme ve kullanma dışında kalanının tarım sektöründe kullanılması düşünülmüş olmasına ve yoğun çalışmalar yapılmasına rağmen henüz daha hangi üreticilerin hangi ürünleri üreteceği ve bu ürünleri nasıl pazarlayacağı yönünde çalışmalar tamamlanamamıştır. Bu sorunun çözümü için hükümetiniz, KKTC’de acilen “Su Master Planı”, “Su Yönetimi” ve “Toprak Kullanım” yasalarını Meclis’e sevk edecekti. “Toprak Etüt ve Haritalama” verileri, tarım sektörünün gelişim projeksiyonları ve nüfus artış trendleri baz alınarak ciddi bir planlamaya gidilmesi için gerekenler yapılacaktı. Bu yasalar meclise sevk edildi mi? Haritalar hazırlandı mı? Planlamalar yapıldı mı?
13. Ekonomik kalkınmanın ve sosyal gelişmenin ihtiyaç duyduğu enerjinin sürekli, kaliteli, güvenli ve mümkün olan en düşük maliyetle temin edilmesi hükümetinizin enerji alanındaki en önemli hedefiydi. Bu amaçların hangisine ne oranda ulaşıldı?
14. Ülkedeki en önemli kamu elektrik üretim işletmesi olan KIB-TEK, özerklik, şeffaflık ve hesap verebilirlik temelinde, AB normları ve tavsiyeleri göz önüne alınarak enerji arz güvenliğini, sürdürülebilirliğini, verimli ve makul fiyatlarla ülkeye elektrik sağlayacak şekilde yeniden yapılandırılacaktı. Yapılandırılıp özerkleştirildi mi? Ne adımlar atıldı?
15. Kıb-Tek’ten elektrik alıp tüketen ve bedellerini henüz ödemeyen tüketicilerden tahsilâtların yapılması için gerekenler yapılacaktı. Yapıldı mı? Tahsilat ne oranda gerçekleştirildi?
16. Yenilenebilir enerji alanlarında ülke koşulları, ilgili mevzuat ve AB kuralları incelenerek yenilenebilir enerji sektörünün geliştirilebilmesi için teşvik sistemi oluşturulacak konutlara güneş enerjisi ile elektrik üretimi sistemleri kurulması özendirilecekti. Mevzuat incelendi mi? Gerekli değişiklikler yapıldı mı?
17. Uzun vadede Doğu Akdeniz’de bulunan gaz rezervlerinden veya başka kaynaklardan faydalanılarak daha ekonomik olması halinde elektrik üretimini doğal gaza dönüştürme olanaklarını araştırılacaktı. Araştırıldı mı? Vardığınız sonuç nedir?

Gıda, Tarım ve Enerji Bakanlığı bünyesinde, Reform Yönetim Grubu’nda koordine edilecek olan AB ile uyum çalışmaları kapsamında şu hedefler hayata geçirilecekti:

18. Tarım ve kırsal kalkınma ile Gıda Güvenliği, Veteriner ve Bitki Sağlığı konularında AB’ye uyum çalışmaları Müktesebata Uyum Programına uygun olarak yürütülecekti. Yürütülüyor mu? MUP’da çıkartmanız gereken yasa ve tüzük sayısı kaçtır? Siz kaçını çıkardınız?
19. Tarım ve kırsal kalkınma alanında, işletmelerin gelirini ve rekabet gücünü artıracak, çiftlik kayıtlarının etkin bir şekilde tutulmasını sağlayacak yeni bir sisteme gidilecekti. Bu amaçla Tarımsal Danışmanlık Hizmetleri ve Çiftlik Kayıtları ile ilgili yasa çalışması yürütülecek ve bu yasanın onaylanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte, gerek kamu, gerek özel, gerek üretici grupları tarafından tarımın her alanında çiftçiye veya tarımla uğraşan her bireye danışmanlık hizmeti sağlanarak çiftlik yönetimi geliştirilecek ve kırsal alanda yaşayan nüfusun yaşam standartları artırılacaktı. Yasal değişiklik yapıldı mı? Danışmanlık hizmetine başlandı mı?
20. Mevcutta dağınık bir yapıda verilen tarım ve kırsal alanlara desteklerin, belli kurallar çerçevesinde tek bir çatı altına toplanarak etkinleştirilmesi sağlanacaktı. Bu bağlamda tarımsal ve kırsal alanlara verilecek destekler ve tarımsal ödemeler ile ilgili mevzuat çalışmaları yürütülecek ve Bakanlık bünyesinde gerekli yapılandırma gerçekleşecekti. Tek çatı altında toplatıldı mı? Mevzuat düzenlendi mi? Bakanlık yeniden yapılandı mı?
21. Üretimde verimin ve üretici birliklerinin etkinliğinin artırılması ve Avrupa Birliği standartlarına getirilmesi amacıyla, Tarımsal Üretici Gruplarının ve Çiftçilerin Temsiliyetinin Düzenlenmesi ile ilgili yasal düzenleme yapılacaktı. Yapıldı mı?
22. Tarıma elverişli alanların etkin bir şekilde korunabilmesi ve tarımsal verimin sağlanabilmesi amacıyla toprak koruma ile ilgili mevzuat çalışmaları yürütülecekti. Mevzuat çalışmaları bitirildi mi?
23. Organik tarım dâhil olmak üzere tarımsal ürünlere yönelik sertifikasyon programlarının etkin bir şekilde uygulanması için yasal bir zemin oluşturulacak ve üreticiler kaliteli ürünler üretmesi yönünde teşvik edilecekti. Yasal zemin oluşturuldu mu? Üreticiler teşvik ediliyor mu?
24. Kırsal Kalkınma Planı güncellenerek kırsal alanlarda yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik destekler sağlanacaktı. Güncellendi mi?
25. Yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için Bakanlık bünyesinde gerekli idari yapılandırma çalışmaları Kamu Yönetimi Reformu’na paralel olarak gerçekleştirilecekti. Gerçekleştirildi mi?
26. Gıda Güvenliğinin çiftlikten sofraya denetiminin sağlanabilmesi için, Avrupa Birliği’ne uyum çalışmaları çerçevesinde Gıda Güvenliği mevzuatı ile ilgili yasa ve tüzük çalışmalarının yasallaşması için gereken adımlar atılacaktır. Bu yönde idari düzenlemeler gerçekleştirilecekti. Muhtesebata Uyum Programı kaç yasa ve tüzüğün çıkartılmasını ön görüyor? Kaç tanesi çıkartıldı?
27. Veterinerlik alanında hâlihazırda yasallaşmış olan Hayvan Sağlığı ve Hayvan Refahı Yasalarının uygulanmasını sağlayacak olan tüzüklerin onaylanarak yürürlüğe girmesi sağlanacaktı. Ayrıca veteriner tıbbi ürünlerinin üretimi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı, paketlenmesi, etiketlenmesi, elde bulundurulması, dağıtımı ve denetlenmesini sağlamaya yönelik tedbirlerin AB standartlarında uygulanması amacıyla gerekli yasal ve idari çalışmalar gerçekleştirilecekti. Veteriner hizmetlerinin etkinleştirilmesi ve yem güvenliğinin sağlanması hedefiyle ilgili yasa çalışmalarının onaylanıp yürürlüğe girmesi için gerekli adımlar atılacaktı. Bu adımların hangileri atıldı? Çıkartılacak tüzükler kaç adettir?
28. Bunun yanında, çiftlikten sofraya gıda güvenliğinin sağlanması açısından çok önemli bir halka olan yem güvenliğine ve hayvan hastalıklarının eradikasyonuna yönelik adımlar atılacak ve ülkemizde ekonomik zarara neden olan ve gıda güvenliğini etkileyen hastalıkların yok edilerek etkin denetimlerle yeniden oluşma riskini ortadan kaldıracak projeler hayata geçirilecekti. Bu projeler hayata geçirildi mi? Geçirilenler hangileridir?
29. İnsan sağlığını ve tarımsal ticaretimizi etkileyen bitki sağlığı, bitki koruma ürünleri, tohumculuk ve bitki çeşit hakları alanında etkin ve kapsamlı bir denetim mekanizması oluşturmak yönünde gerekli tüm yasal düzenlemeler AB müktesebatına uyumlu olarak gerçekleştirilecekti. Bu mevzuat neleri kapsamaktadır? Kaçı gerçekleştirilmiştir?

Yukarıdaki soruları bakanlığa yazılı olarak da göndereceğim. 12/2006 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Yasası çerçevesinde ve yasal süresi içerisinde cevabınızı bekliyorum. Cevaplarınızı kamuoyu ile de paylaşacağım. Çalışmalarınızda başarılar dilerim.