“Kıbrıs: Cezalandırılmamış Suçlar” Dosyası’nda 31 Aralık 1963

31 Aralık 1963’te Eğlence Barikatı’ndan geçişte tutuklanan “Piroi” (Gaziler) köyünden Hasan Ahmet Skordo (41), Lefkoşalı Hasan Yılmaz Ahmet  (25), “Bodamyalı” (Dereliköy) Erdoğan Ahmet (25) ve “Omorfita’dan (Kızılbaş) Hasan Mehmet’in (33) kaybolması ve öldürülmesi olayına, zamanın İçişleri Bakanı Polikarpos Yorgacis’in, “Akritas” örgütü başkanı olarak bizzat karıştığı ortaya çıktı.
Politis “Kıbrıs: Cezalandırılmamış Suçlar” dosyasının bugünkü bölümünde, adı geçen 4 Kıbrıslı Türk’ün Aralık 1963’te kaybolmasından, 2009’da Lefkoşa’nın Lithrodonta’da kalıntıları bulunana kadar, akıbetiyle ilgili en son bilgileri, RMMO’dan tuğgeneral rütbesinde emekli olan bir Rum’un, Rum polisine verdiği ifadeye dayanarak aktardı.
Dosya’nın bugünkü bölümünü “Cinayetlerden Önce Bakana Telefon… 31/12/1963’te, Polikarpos Yorgacis’in Telefonla Aramasından Sonra 4 Kıbrıslı Türk Kayboldu”  başlığıyla aktaran gazete, 4 Kıbrıslı Türk’ün, iki toplum arasında başlayan Lefkoşa merkezli çatışmaların 10’uncu günü olan 31 Aralık 1963 günü Eğlence’de kurulmuş barikatta, sabah saat 09.00’da tutuklandığını yazdı.
Gazete olayla ilgili Rum polisinin versiyonunu şu şekilde aktardı: 
“Kıbrıslı Türkleri taşıyan 4-5 salon tipi araba, bir kamyon ve Birleşmiş Milletler askerlerini taşıyan iki araba, Eğlence’de kurulan barikattan güvenle geçmeyi beklerken, Lefkoşa’nın Türk bölgesinden “Luricina” (Akıncılar)–“Bodamya”(Dereliköy)- “Ay Sozomeno” (Arpalık) istikametine doğru bir konvoy oluşturdu. Araçların önü, Eğlence milis grubu üyeleri tarafından Larnaka ve Mağusa otobüslerinin katkısıyla kesildi ve milisler, araçlarda mühimmat aramaya başladı. Konuyu soruşturan memurların başsavcılığa verdiği bilgi notundan ortaya çıktığı üzere, o saatte tesadüfen barikattan, üssü Pedagoji Akademisi’nde bulunan bölüğün komutanı geçiyordu.”
Gazete olayı anlatmaya, 31 Aralık 1963 sabahı Eğlence’deki barikatta yüzbaşı olarak bulunan, emekli tuğgeneralin polise verdiği yazılı ifadeye dayanarak şöyle devam etti:
“Polislerin başı çavuş kendisine yaklaştı ve Kıbrıslı Türklerin arabalarından birinde mühimmat bulunduğunu söyledi. Polis çavuşuna ‘durumun ordunun yönetiminde olduğunu’ belirterek ‘tutuklanacak Kıbrıslı Türklerin kendisine teslim edilmesini’ istedi. 4 Kıbrıslı Türk’ü bir Kıbrıs Ordusu asteğmeni ve Eğlence milis grubundan oldukları anlaşılan 3 silahlı kişi tutukladı. 4 tutuklu Kıbrıslı Türk, Pedagoji Akademisi binasına götürüldü. Orada, (bugün ölü olan) asteğmen yüzbaşıdan (emekli tuğgeneral) ısrarla, 4 tutukluyu kendisine teslim etmesini istedi. Yüzbaşı bu talebi reddetti ve o zaman İçişleri Bakanı olan Akritas örgütü başkanı Polikarpos Yorgacis’e telefonla ulaştı. Yorgacis kendisine, Türkleri asteğmene teslim et direktifi verdi ve kendisiyle bizzat konuşacağını söyledi. Gerçekten de tutukluları asteğmene teslim etti ve bölüğünün üssüne geri döndü. Bu, kalıntıları Maşera ormanı yanındaki Lithrodonda’nın dışındaki bir zeytin bahçesinde bulunduğu 2009’a kadar Skordo, Yılmaz Ahmet, Ahmet ve Mehmet’in akıbetiyle ilgili son bilgiydi. Kalıntıların bulunması sırasında, cesetlerin aynı noktaya gömülmediğinin saptandığına dikkat çekiliyor.
Emekli tuğgeneral ayrıca, sonradan öldürüldüklerini duyana kadar 4 Kıbrıslı Türk’e ne olduğunu bilmediğini, bu bilgiyi kendisine getirenleri hatırlamadığını, tetikçileri de tanımadığını söyledi.”
Gazete, “Skordo’nun Yanındaydılar Diye Öldürüldüler” başlığıyla ayırdığı bölümde, Rum polisinin 4 Kıbrıslı Türk’ün öldürülmesiyle ilgili araştırması, o zamanlar toplumlararası çatışmalar çerçevesinde faaliyet gösteren “iki devlet dışı örgüte” kadar dayandığını ancak araçlarda mühimmat bulunduğu iddiasını ve tutuklanan 4 Kıbrıslı Türk’ten bazılarının 1958’de kurulan TMT’nin mensubu olduğunu teyit etmediğine dikkat çekti. 
Bu ihtimalin, 4 şehitle ilgili Kıbrıs Türk medyasında çıkan ölüm ilanlarına dayandırılmış olabileceğini ancak Eğlenceli milislerin, Hasan Ahmet Skordo’nun TMT’de olduğundan emin olduklarını kaydeden gazete, 4 Kıbrıslı Türk’ten en az birinin, sadece Skordo’nun öldürülmesine şahit olduğu için öldürüldüğünden Eğlenceli Rumlar tarafından ‘kurban olduğuna’ inanıldığına işaret etti. Gazete, “sadece Skordo’ya eşlik ettiği için öldürülen Kıbrıslı Türk, köylüsü (Luricina’da/Akıncılar) 25 yaşındaki Hasan Yılmaz Ahmet’ti” ifadesini kullandı.
Rum polisinin, 4 Kıbrıslı Türk’ün hangi şartlar altında öldürüldüğünü ve Pedagoji Akademisi’nde asteğmene teslim edilmelerinden sonra ne olduğunu 2013 sonuna kadar bilmediğini belirten gazete, bu tarihten sonra araştırmalarını “Athienu” (Kiracıköy), Dali ve Lithrodonta’ya genişletti ve tutukluları teslim aldığı sırada asteğmene eşlik eden 4 silahlı kişiyi saptama çabalarını sürdürdüğünü yazdı.
Gazete “Buldukları Mühimmat Değil, Skordo’ydu… Katilin, EOKA mücadelesi sırasında 4 Kıbrıslı Türk’ten Biri Tarafından İşkence Gördüğü Anlaşılıyor” başlığıyla ayırdığı bölümde ise 31 Aralık 1963 sabahı genç yaşında Eğlence’deki Rum barikatında olan bir kişinin, emekli tuğgeneralin Kıbrıslı Türklerin tutuklanmasıyla ilgili anlattıklarını Politis’e doğruladığını ancak birçok yerinde düzeltmeler yaptığını belirterek, anlattıklarını şöyle aktardı:
“31 Aralık 1963’te İngiliz askerlerinin bindiği iki BM aracı, İngiliz üslerinin askeri araçlarından başkası olamaz çünkü BM Barış Gücü o dönemde henüz kurulmamıştı. Eğlenceli Rumlar açısından konvoy bile yoktu. Boş bir Kıbrıslı Türk kamyonu, içerisinde İngilizlerin bulunduğu iki araç, ortalarında da üç yolcusu bulunan Peugeot marka tek kabin araç vardı. Araç aranmak üzere durdurulduğunda, bir çoban (bugün hayata değil) Peugeot’nun içerisindeki Hasan Ahmet Skordo’yu tanıdı ve bilgiyi vermek için milis grup polislerine koştu. Eğlenceli Rum, o sabah tutuklanan Kıbrıslı Türklerin 4 değil 3 kişi olduğunda, yani Piroi’den (Gaziler) Lefkoşa’ya kadar birçok sebeple ünü yayılan Skordo’nun Peugeot’sundakilerin tutuklandığında ısrar ediyor. Skordo, kendisini tanıyan Rumlar tarafından ‘kuvvetli’, iri kıyım ve birçok kavga veya olaya karışan birisi olarak anlatılıyor. Politis’e konuşan Eğlenceli Rum’un anlattığına göre Skordo’nun 1950’li yılların sonunda EOKA mücadelesi sırasında İngilizler için sorgu memuru olarak çalıştığı anlaşılıyor. Bu bilgi Kıbrıs Ordusu asteğmeninin Skordo’yu, Polikarpos Yorgacis’in de emriyle teslim almadaki ısrarıyla ilintilidir. Politis’e konuşan Eğlenceli Rum, Eğlence barikatından alınan Kıbrıslı Türklerin katilinin, daha önce Skordo’nun EOKA dönemindeki işkencelerinin kurbanı olduğunu ortaya koyuyor. Skordo’nun Peugeot’da olduğunu polislere haber vermek için konvoy boyunca koşan Rum çoban (bugün hayata değil) Kıbrıslı Türklerin kalıntılarının bulunduğu 2009’a kadar, Skordo’nun öldürülmemiş olmasından ve gelip kendisinden intikam almasından korkuyordu. Sürülerini, Eğlence ve Piroi (Gaziler) arasında aynı otlakta otlattıkları için birbirlerini tanıyorlardı.”