Tıpkı eski günlerde döşediğimiz gibi

Ali Can

Geçen yılın Aralık ayıymış. 2000 Amerikan gazisi Kanada'nın güneyinde, Montana'nın doğusuna denk düşecek şekilde, Dakota bölgesinde diz çökmüş, özür diliyormuş. Dakota bölgesinin kızılderilileri bölgelerinden geçecek petrol hattı inşaasına karşı direnişteymiş. Üç ay önce başlamış direniş, yüzlerce göz altı ve işkenceden geçirilmiş kızılderililer. Atlarıyla, köpekleriyle direnmişler. Polis de vahşi köpeklerini salmış üzerlerine. Yılmamışlar. Tam o gün. Direnişi kazandıkları gün. Bir buffalo sürüsü geçmiş, dans ede ede, koca bir hayalet gibi süzülmüş, ağır ağır... Homurdana homurdana... Tam direnişi kazandıkları, Obama geri adım attığı gün yaşanmış bunlar...

...

Kızılderililer zamanında bufalo kürkü giyerek ve kafalarına maske takarak onlara liderlik edip, sürüyü koca kalyonlardan aşağı yuvarlarlarmış. Bu sırada diğer kızılderililer sürü dağılmasın diye çevirirmiş sürüyü. Daha sonra düşen bufaloları gidip keserlermiş. Birgün kızılderili genç bir kadın sürü çevrilmeden, gidip demiş ki sürüye, içinizden biri sürüden ayrılıp, çevirenlerin üzerinden atlar ise onunla evleneceğim. Koca bir bufalo başarmış bunu. Genç kadını kolundan tutup çayırlara götürmüş. Sonra kadının babası aramaya başlamışın kızını. Kızını bulduğunda koca bufalo adamı farketmiş, höykürmüş, toprağı kazımış, diğer bufaloları çağırmış ve adamı eze eze yok etmişler. Sonra dönüp demiş ki kadına, bizi yıllarca böyle öldürdü halkın, sana bir şans daha veriyorum, gidip babanı tekrar hayata döndürürsen sizi affedeceğim. Kadın babasının kemiğini bulmuş ve elbisesi ile örtüp üzerinde dans etmiş. Babası canlanmış. Bufalo onların gitmesine izin vermiş, gitmeden önce onlara kendi bufalo danslarını öğretmiş. Genç kadın ve babası kabileye döndükten sonra bufalolar kutsal kabul edilmiş. (Masal, Joseph Campell'in İlkel Mitoloji kitabında geçiyor.)

...

"Şu andan itibaren ABD'de boru hatları döşemeye başlayacağız... Tıpkı eski günlerde döşediğimiz gibi!" diyor Trump. Boru hattı günlük 470 bin varil petrolü Kanada'dan Meksika körfezine aktaracak. Çevre dostu olduğunu iddia eden Trump boru hattının diğer nakil işlemlerinden daha güvenilir olduğunu söylüyor. Fakat Kanada'daki bir hat bundan 7 ay önce 225 bin litre sızıntı yapmış ve sızıntı şehir suyuna karışmıştı. Daha bir hafta ancak oluyor yine aynı hat Amerikalı Aborjinlerin topraklarına 200 bin litre petrol sızdırdı. Tüm bunlar olurken Kanada Başbakanı ve Trump arasındaki ortaklık herşeyin önüne geçtiği için malum boru hattı projesi Amerika'da muhalefet açısından bir sembol olarak görülüyor. Bir tarafta sermayenin çıkarları bir tarafta halkın ve doğanın çıkarları. Tahmin ediyorum ki önümüzdeki günlerde Trump karşıtı en büyük kitlesel eylem Dakota'da gerçekleşecek.

...

Eski günlerde döşediğimiz gibi! 1492'den bu yana! Kolomb'tan bu yana! Hiç duydunuz mu? Kızılderililer Kolomb geldiğinde gemileri görememiş. Çünkü daha önce hiç gemi görmemişler. Gemileri denizin doğal bir hareketi sanmışlar. Kara ve keskin bir dalga! Şimdi kara ve keskin bir boru hattı. Bir yılan! Kızılderililer bu sefer fark ediyorlar. Bu sefer görüyorlar ve örgütlüler. 500 yıl süregelen vahşet, tecavüzden ve soykırımdan sonra... Mücadele aynı mücadele, savaş yine aynı savaş. Beyaz adam aynı beyaz adam.

...

Ne olursa olsun, bu gün Dakota taşıdığı direniş potansiyeli ile bir başka kıtada faşizmin huylandığı bir bölgedir. Verilen mücadele sadece bölge halkının mücadelesi değil, Trump'ın elinin uzanabileceği her bölgenin mücadelesidir. Olası bir Dakota mücadelesi dünya üzerinde sembolik bir projeye dönüşebilir. Bu tarz gerici kapitalizmin sıkıştığı çevre felaketleriyle sonuçlanacak projeler her coğrafyada bir tepki alanı yaratır. O yüzden bir gözümüzün, gerektiğinde tüm gönlümüzün Dakota'da olması elzemdir.