Müzeler, uygarlık tarihine ait her türlü objenin, sanat, bilim, tarih ve kültürle ilgili eserlerin bilimsel kurallar altında sergilenerek, halkın beğeni ve kültürel birikimini zenginleştiren, araştırmacıların çalışmalarını kolaylaştırıcı ve geliştirici tarihi verilerin gelecek kuşaklara aktarıldığı mekanlardır. 1946 yılında kurulmuş olan Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM)’nin, 2007 yılında Viyana’da düzenlemiş olduğu 21. Genel Konferansı’nda, uluslararası toplumun referans alması için kabul etmiş olduğu güncellenmiş tanımına göre; “Müze, toplumun ve gelişiminin hizmetinde olan, halka açık, insana ve yaşadığı çevreye dair tanıklık eden, dokunulabilir (somut) ve dokunulamaz (somut olmayan) mirasın üzerinde araştırma yapan, toplayan, koruyan, bilgiyi paylaşan ve sonunda inceleme, eğitim ve zevk alma doğrultusunda sergileyen, kar düşüncesinden bağımsız sürekliliği olan bir kurumudur.” ICOM bu tanıma uyan müze kapsamına, aşağıdaki kurumları da alır: a. Koruma kurumları ve arşiv merkezleri ile kütüphanelere bağlı sergi galerileri, b. İletişim ve koruma etkinlikleriyle bir müze yapılanmasına sahip anıtlar (tarihi eserler) ve sit alanları, c. Yaşayan türler barındıran botanik ve zooloji bahçeleri, akvaryumlar, 1983 yılında ICOM bu listeye 2 madde daha eklemiştir: d. Doğal parklar, e. Bilimsel merkezler ve planetaryumlar. Bu tanımlar genel özellikleri düşünülerek biraz daha detaylı bir sınıflandırma ile ele alındığında, aşağıdaki ana gruplamaya ulaşılabilir: Tarih müzeleri, arkeoloji müzeleri, etnoğrafya müzeleri, bilim ve teknoloji müzeleri, doğa müzeleri, sanat müzeleri, ulaşım müzeleri, askeri müzeler, kent müzeleri, anı müzeleri, tematik müzeler (örneğin oyuncak müzeleri). Dünya kültür mirasının korunması ve müzeciliğin tanıtılması amacıyla Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) tarafından her yıl 18 Mayıs günü, 1977 yılından bugüne, tüm dünyada Uluslararası Müze(ler) Günü olarak kutlanmaktadır; Kuzey Kıbrıs ve Türkiye’de de, bu bağlamda, 18-24 Mayıs tarihleri arası Müzeler Haftası olarak kutlanmaktadır. Bu hafta süresince, ülkenin/ülkelerin tarih ve kültür varlıklarının tanıtılması ve müzecilik hakkında farkındalık ve bilinç yaratılması adına çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. (KKTC’de düzenlenmekte olan 2014 yılı etkinlikleri ile ilgili ayrıntılı bilgi, 17 Mayıs tarihli Detay gazetesinde yer almıştır.) Ne yazık ki, Kuzey Kıbrıs’ın müzeler ve müzecilik alanında çok da gelişmiş olduğunu söyleyemeyeceğiz. Ülke içinde, çeşitli kentlerimizde yer alan tarihi binaların müzeye dönüştürülmesiyle kurulmuş müzelerimiz bulunurken (örneğin Lefkoşa’da Derviş Paşa Etnoğrafya Müzesi, Lüzinyan Evi, Mevlevi Tekke Müzesi; Güzelyurt Doğa ve Arkeoloji Müzesi; Mağusa’da St. Barnabas Arkeoloji ve İkon Müzesi, vb.), çağdaş müzecilik anlamında tasarlanarak inşa edilmiş herhangi bir yeni müze binamız ve yukarıda sınıflandırılmış çeşitlilikte müzelerimiz bulunmamaktadır. KKTC Başbakan Yardımcılığı, Ekonomi Turizm Kültür ve Spor Bakanlığı’na bağlı Eski Eserler ve Müzeler Dairesi’nin internet sayfasında yer alan Müzeler ve Ören Yerleri’nin listesi aşağıda kentler bazında sunulmaktadır. (http://www.eemd.gov.ct.tr/tr-tr/müzeveörenyerleri.aspx) GİRNE BÖLGESİ: Girne Kalesi ve Müzeleri, Bellapais Manastırı, St. Hillarion Kalesi, Halk Sanatları Müzesi (Harup Ambarı), Archangelos Michael İkon Kilisesi, Güzel Sanatlar Müzesi, Barış Özgürlük Müzesi, Antiphonitis Manastırı. LEFKOŞA BÖLGESİ: Derviş Paşa Etnoğrafya Müzesi, Mevlevi Tekke Müzesi, Taş Eserler Müzesi, Barbarlık Müzesi, Milli Mücadele Müzesi (EOKA), Lüzinyan Evi. GAZİMAĞUSA BÖLGESİ: Saint Barnabas Arkeoloji ve İkon Müzesi, Salamis Harabeleri, Kral Mezarları ve Müzesi, Othello Kulesi, Enkomi Harabeleri ve Antik Kenti, Kantara Kalesi, Canbulat Türbesi, İkon Müzesi Yeni İskele, Ayios Ioannis Kilisesi, Namık Kemal Müzesi, Akkule Tabyası, Ay Trias Bazilikası Sipahi. GÜZELYURT BÖLGESİ: Güzelyurt Arkeoloji ve Doğa Müzesi, Soli Harabeleri, Vuni Sarayı. Bu listeye baktığımızda, müze olarak değerlendirebileceğimiz yerlerin sayısı 15 civarındadır. Buna karşılık, kısa bir bilgi olarak belirtmek gerekirse, Türkiye’de, 187’si Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı ve 183’ü aynı Bakanlığın denetiminde özel müze olmak üzere toplam 370 müze ve 131 düzenlenmiş örenyeri, aynı zamanda birer eğitim ve bilim kurumu olarak hizmet vermektedir. Ayrıca, Kuzey Kıbrıs kentlerinde yer alan tüm bu müzelerin, çağdaş anlamda müzelerin topluma sunması gereken klasik depolama - sergileme görevinden farklı olan hizmetleri, ne yazık ki topluma sunamıyor oldukları iddia edilebilir. Bu hizmetler; geniş anlamda bilimsel çalışmalara uyarlanabilecek, korumaya, analize, restorasyona, yeniden üretime olanak veren araştırma laboratuarları; basit anlamda kütüphane olarak düşünebileceğimiz, çoğu zaman müzenin ilgi alanı kapsamında uzmanlaşmış ve konuyla ilgili bibliyografyalardan makalelere, referans kitaplarına ve süreli yayınlara kadar birçok yazılı belgeye ulaşılabilecek olan bilgi-belge merkezleri; çok amaçlı toplantı ve gösteri salonları olarak hizmet veren oditoryumlar; müzenin eğitim etkinliklerinin çekirdeğini oluşturan atölyeler; müze girişinde ilk karşılaşılan mekan olarak resepsiyon; ve, kafeterya, lokanta, dinlenme alanları, kitap ve hatıra satış dükkanlarından oluşan, ziyaretçinin dinlenmesini ve müzenin atmosferinden serbestçe yararlanabilmesini sağlayan birimleri içeren serbest alanlardır. Günümüzde müzelerin ölçeğinin elverdiği ölçüde, geniş çaplı bir kültür hizmeti vermesinin en asgari koşulları, yukarıdaki birimlerin doğru olarak var olup, yönlendirilip, işletilebilmesinden geçmektedir. (Burçak Madran, 1998, Günümüzde Müzecilik) Zengin tarih ve kültür birikimine sahip olan ülkemizde, yakın zamanda, yukarıdaki özelliklere de sahip çağdaş müzelere ulaşabilmek dileğiyle. St Barnabas Manastırı (İkon ve Arkeoloji Müzesi), Mağusa
