Trump: Yeni nükleer füze anlaşmasına Rusya'nın yanı sıra Çin de dahil olmalı

ABD Başkanı Donald Trump, ABD'nin çekildiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'na (INF) alternatif olarak yeni bir anlaşma hazırlanması ve buna Rusya'nın yanı sıra Çin'in de dahil olması gerektiğini söyledi.

ABD, 1987 yılında Sovyetler Birliği'yle imzaladığı ve bu ülkenin dağılması sonrası Rusya'nın taraf olduğu INF anlaşmasından dün çekilmişti.

Trump, Rusya ve Çin'le konuyu konuştuğunu ve iki ülkenin de "çok çok istekli" olduğunu söyledi.

ABD'nin bu anlaşmadan çekilmesi, nükleer silahlanma yarışı endişelerine yol açmıştı.

Trump, nükleer silahlanma yarışının nasıl engelleneceği sorusuna ise Rusya ile bir nükleer anlaşma üzerine görüştüklerini söyleyerek yanıt verdi ve "Onlar bazı nükleer silahlarını yok etsin, biz de yok edelim" dedi.

Trump bu tür bir anlaşmaya bir noktada Çin'i dahil etmek zorunda olduklarını, bir anlaşmaya varmalarının "dünya için müthiş bir şey olacağını" söyledi.

Dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov tarafından imzalanan anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu.

NATO'nun en büyük üyesi olan ABD, bu yılın başında Rusya'yı yeni tip bir füze geliştirmekle suçlamış ve anlaşmayı askıya aldığını açıklamıştı.

ABD Başkanı Donald Trump, Şubat ayında yaptığı açıklamada, en geç 2 Ağustos tarihine kadar anlaşma şartlarına geri dönülmesi çağrısında bulunmuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Silahların Kontrol Edilmesi, Doğrulanması ve Uygunluğundan Sorumlu Dairesi, bir tweet atarak 2 Ağustos'da ABD'nin anlaşmadan resmen çekildiğini duyurdu. "Rusya anlaşma şartlarına yeniden uyma şartını yerine getirmediği için, ABD artık bu anlaşmanın tarafı değildir" ifadeleri kullanıldı.

Moskova ise ABD'nin iddiasını yalanlamış; füzenin anlaşma şartlarını ihlâl etmediğini duyurmuştu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, ABD'nin hemen ardından ülkesinin anlaşmayla ilgili yükümlülüklerini askıya almıştı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ise ABD'nin kararıyla "paha biçilmez bir fren mekanizmasının" kaybedildiğini söyledi.

Anlaşma neden önemli?

INF Anlaşması, denizden ateşlenen füzeleri ise kapsamıyordu.

Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında 4 yılda yaklaşık 2 bin 691 füze imha edilmişti.

INF Anlaşması, nükleer başlık takılan füzelerin 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarından uzak tutulmasını sağlamıştı.

Anlaşma, Soğuk Savaş'ın son dönemlerinde iki süper gücün nükleer savaş tehdidini azaltmak amacıyla başlattığı üç ayaklı silahsızlanma sürecinin parçasıydı.

Bu sürecin diğer ayağını 1991'de imzalanan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması (START), diğerini de uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturmuştu.