Kıbrıs'ta madencilik ve CMC nedir? ne değildir?

CMC (KIBRIS MADEN ŞİRKETİ)
 

ABD menşeli olan Kıbrıs Maden şirketi (CMC) Lefke ile yakın çevresinde faaliyette bulunduğu 1913-1974 yılları arasındaki ilk çalışmalarını Skuriotissa yanında bulunan Fugasa Tepesinde başlatır. 1916 yılına kadar Fugasa’daki maden tünellerinin kazılmasının yanı sıra, maden ocağından KSERO’daki (Gemikonağı) limana kadar demir yolu da döşenir. Böylece aynı yıl Fugasa Tepesi’nden maden çıkartılmasına başlanır. 1921 yılında maden ocaklarından sağlanan bakır filizleri Gemikonağı’ndaki portakal ihracatında kullanılan limandan vapurlara yüklenip ihraç edilmekteydi. Bu nedenle bakır filizlerinin ihraç edilmesini kolaylaştırmak amacıyla 1926 yılında Ksero’ya bir liman, bakır filizlerinin işlenmesi için yanına bir fabrika ve işçi evleri yapılır. 1916 yılında işçi sayısı 350 iken, 1937 yılında CMC’nin tüm işletmelerinde çalışan işçi sayısı 2595’ten 5720’ye yükselir. 1931-1938 yılları arasında siyanür kullanılarak altın elde etme çalışmaları sürdürülür. 1939 yılında başlayan II. Dünya savaşında faaliyetlerini kısmen iptal eden şirket, savaş sonrasına rastlayan 1946 yılında Karadağ madenini çalıştırmaya başlar. Ve 1974 yılında faaliyetlerini tamamen durdurur.