'Vibrio' bakterisi nedir, nasıl bulaşır?

Vibrio ve vibrosis nedir?

Vibrio bakterileri, doğada tuzlu, sıcak ve düşük tuzlu kıyı sularında yaşıyor. Avrupa’da en sık Baltık Denizi, Kuzey Denizi ve Karadeniz’de görülüyor.

İklim değişikliği, bu bakterilerin yayılımı için daha elverişli koşullar sunuyor.

DW‘nin haberine göre bakteri, deniz suyu sıcaklığının artmasıyla Baltık Denizi, Karadeniz ve diğer Avrupa sularında daha da yayılmaya başladı. Bakterinin Türkiye kıyılarında da görüldüğü belirtiliyor.

Bu bakteriler, kolera ve vibriosis gibi hastalıklara neden olabiliyor. Sık sık kolerayla karıştırılan vibriosis, özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireyler için ciddi düzeyde riskli.

İnsanda enfeksiyona yol açan başlıca üç tür Vibrio bakterisi var: Vibrio vulnificus, Vibrio parahaemolyticus ve Vibrio alginolyticus.

12’den fazla vibrio bakterisi türü olduğu biliniyor. Bazı türler, açık yaralarda nekrotizan fasiit (et yiyen bakteri) adı verilen ciddi doku ölümüne yol açabiliyor.

Sağlık Bakanlığı, hastalığın Türkiye’de görülmediğini açıkladı

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre Vibrio vulnificus enfeksiyonu geçiren her beş kişiden biri, ilk iki günde ölüyor. CDC, ABD’de yıllık yaklaşık 80 bin enfeksiyon ve 100 ölüm vakası kaydediyor.

Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün X hesabından bugün paylaşılan açıklamada bakteri kaynaklı ‘Vibrio vulnificus’ hastalığının Türkiye’de görülmediği duyuruldu.

Açıklamada Bulaşıcı Hastalıklar Bildirim Sistemi’ndeki 2025 verilerinin incelendiği, bu hastalığın tespit edilmediği belirtildi.

Nasıl bulaşır?

En yaygın bulaşma yolu çiğ ya da az pişmiş deniz ürünlerinin tüketilmesi.

Özellikle midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz canlıları risk taşıyor. Enfekte sularda yüzerken su yutulması da enfeksiyona neden olabiliyor.

Açık yara yoluyla bulaşma da mümkün. Örneğin kabuklu deniz ürünlerinden sızan su, açık yaraya temas ederse ya da enfekte suda yüzme sırasında yara varsa enfeksiyon gelişebiliyor.

Karaciğer hastalığı, hepatit, alkol ya da uyuşturucu kullanımı, kanser, diyabet, HIV gibi sağlık sorunları olan bireyler daha riskli grupta. Bağışıklığı baskılayan ilaçlar kullananlar da bu gruba dahil sayılıyor.

Hastalık, insandan insana bulaşmıyor.

Uzmanlar açık yarayla denize girilmemesi konusunda uyarıyor. Türkiye’deyse özellikle Karadeniz kıyıları gibi tuzluluk oranı düşük kıyılarda dikkat olunması gerekiyor.

Vibrio vulnificus nadir de olsa nekrotizan fasiit yani ‘et yiyen bakteri’ vakalarına yol açabiliyor.

Belirtiler ne?

Enfeksiyonun türüne bağlı olarak belirtiler değişebiliyor. Ancak genelde grip ya da mide rahatsızlıklarına benziyor. Başlıca belirtiler şöyle:

• İshal
• Mide krampları
• Bulantı
• Kusma
• Ateş
• Titreme

Kan yoluyla yayılan enfeksiyonlarsa düşük tansiyon ve cilt lezyonları çevresinde kabarcık oluşumu gibi belirtiler gösterebiliyor. Yaradan bulaşan enfeksiyonlarda kızarıklık, ağrı, şişlik ve irinli akıntı görülebiliyor.

Nasıl korunmalı?

Çiğ ya da az pişmiş deniz ürünlerinden kaçınmak gerekiyor. Açık yara varsa tuzlu ya da karışık sularda yüzmemek tavsiye ediliyor.

Yüzme sırasında yara oluşursa, sudan hemen çıkmak ve yaranızı temizleyip kapatmak önemli.

Bağışıklık sistemi zayıf bireyler ya da yakın zamanda ameliyat geçirmişler, deniz kenarında yüzmeden önce mutlaka doktora danışmalı.