Sütün içeriğinde doğal olarak bulunan şeker miktarını, güvenilirliğini ve sağlık üzerindeki etkilerini Diyetisyen Serkan Sıtkı Şahin paylaştı.
Daha önce herhangi bir süt kutusunun beslenme etiketini incelediyseniz, çoğu sütün şeker içerdiğini fark etmişsinizdir. Sütün içindeki şeker mutlaka zararlı değildir, ancak sağlığınız için şekerin kaynağını ve miktarını bilmek önemlidir.
Sütte ne kadar şeker var
Hemen hemen hepimiz artık ilave şekerin sağlık açısından ciddi zararları olduğunu biliyor ve ürünlerdeki ilave şekerden kaçınmaya çalışıyoruz. İlave şeker içeriği yüksek olan yiyecekler, herhangi bir besin sağlamadan diyetinize ekstra kalori ekler. Ayrıca, diyabet ve kalp hastalığı riskinizi artıran bir durum olan kilo alımı ve metabolik sendroma da neden olur.
Bazı gıdalar doğal olarak şeker içerir. Bu nedenle bazı ürünlere şeker sonradan eklenmese bile beslenme etiketlerinde şeker içeriği görünür.
Sütteki bu doğal şekerler içeriğindeki ana karbonhidratlardır ve sade içildiğinde bile hafif tatlı bir tat verir. İnek sütünde ve insan anne sütünde; şeker, süt şekeri olarak da bilinen laktozdan gelir. Yulaf, hindistancevizi, pirinç ve soya sütü gibi hayvansal kaynaklı olmayan sütler, fruktoz (meyve şekeri), galaktoz, glikoz, sukroz veya maltoz gibi başka basit şekerler içerir.
Çikolatalı süt ve aromalı süt gibi tatlandırılmış sütlerin ilave şeker içerdiğini unutmayın.
Sütün şeker içeriği, kaynağa ve nasıl yapıldığına bağlı olarak önemli ölçüde değişir. 1 su bardağı (240 ml) anne sütü 17 gram gram karbonhidrat içerirken, inek sütü 12 gram, çikolatalı inek sütü 23 gram (şeker ilaveli) içerir. Alternatif olarak bitkisel kaynaklı üretilen şekersiz badem sütü ise hiç karbonhidrat içermez.
Süt şekerinin sağlığa etkileri
Her tür sütteki şeker içeriği sağlığınız üzerinde birçok etkiye sahiptir. Hızlı bir şekilde sindirilir ve vücudunuz için ana enerji kaynağı ve beyniniz için önemli bir enerji kaynağı olan glikoza dönüşür. İnek sütü ve anne sütündeki laktoz, glukozun yanı sıra galaktoza ayrılır. Galaktoz özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda merkezi sinir sistemi gelişimi için önemlidir.
Laktoz, tamamen sindirilmişse, bağırsaklarınızdaki sağlıklı bakterileri besleyen prebiyotik lif gibi işlev görür. Sindirilmemiş laktoz da vücudunuzun kalsiyum ve magnezyum gibi bazı mineralleri emilimini artırmaya yardımcı olur.
Tüm süt türleri karbonhidrat içerdiğinden, glisemik indekste (GI) ölçülebilir; bunlar bir gıdanın kan şekeri miktarını ne kadar etkilediğini gösterir. Düşük GI gıdaları kan şekeri seviyesini yüksek GI'lerden daha yavaş yükseltir. İnek sütündeki şeker olan laktoz, kan şekerini diğer şeker türlerinden daha az belirgin şekilde etkiler.
İlave şeker nasıl anlaşılır
Süt alırken ilave şeker alımınızı en aza indirecek şekersiz çeşitler hedeflemelisiniz. Beslenme etiketleri ayrıntılı olarak okunmalıdır. İçerik listesinde herhangi bir şeker şekli görürseniz, bunun anlamı eklenmiş demektir.
Eklenen şeker için genel isimler şunlardır:
- Mısır şurubu veya yüksek fruktozlu mısır şurubu
- Kahverengi pirinç şurubu
- Hindistan cevizi şekeri
- Arpa maltı
- Malt şurubu
- Maltoz
- Fruktoz
Etikette ayrıca "şekersiz" kelimesini de arayabilirsiniz.
Son not
Tüm sütler şeker içerir, ancak sade sütte doğal şekerlerden kaçınmak için hiçbir sebep yoktur. Sade süt, beyninizi ve vücudunuzu beslemenize yardımcı olan ve hatta ek faydalar sağlayabilecek mükemmel bir karbonhidrat kaynağıdır. İlave şekerli sütten, olumsuz sağlık etkileri nedeniyle daima kaçınmalısınız.
Dyt. Serkan Sıtkı Şahin
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.